Met haar scenario’s voor succes­volle televisie­series als Pleidooi en Oud Geld maakte Maria Goos flink naam. Wie dan iets van haar op de planken wil zetten, moet heel wat in huis hebben. En dat hééft theater­groep PlusLeo. Met ‘Familie’ van deze schrijfster zet de groep een heerlijk familie­drama neer.

‘Familie’ speelt zich af in een chalet in Zwitserland. Vader Jan (Arjen Haayman) en moeder Els (Lidy Vos) hebben daar een familie­reünie belegd ter gelegenheid van het naderende einde van moeders leven. Ze heeft ‘K’. Behalve haar ziekte zijn er wel meer familie­geheimen verzwegen gebleven. En iedereen doet vrolijk mee om oude wonden open te rijten. Op het schrijnende af. De ergernissen beginnen al voordat dochter Bibi (Caroline Moeze­laar) en zoon Nico (Hans Brugge­man) goed en wel zijn aangekomen. Nico en zijn vrouw Sandra (Garmène Savel­koel) kunnen Bibi’s alcoho­listische echt­genoot Von (Lex Rutgers) niet uitstaan. Hij is een mislukte schrijver met een slecht­lopend boek­winkel­tje. Sandra is daaren­tegen het driftig naar huis bellende over­bezorgde moedertje, wier kin­deren zich prima vermaken nu ze voor de eerste keer uit moeders centraal verwarmde vleugels weg zijn, zoals Els het verwoordt.

Nico heeft onge­vraagd de ski-jacks gespon­sord. Natuurlijk verloopt het snoep­reisje anders dan iedereen zich had voor­genomen. De grote verras­sing van moeder, geen twee maanden maar wel tien jaar, lijkt bij ieder­een bij voor­baat verkeerd te vallen, hoewel alleen vader het nog maar weet. Ze wordt dood ­gewenst waar ze bij staat. En hoe het komt? Nico verklaart het als volgt: ‘We kunnen het wel, maar niet met elkaar.’

De zes spelers zetten de perso­nages met verve neer. Zonder in karika­turaal spel te vervallen; die verlei­ding is er zeker. Onder­huidse span­ningen tussen de perso­nages worden voel­baar in kwali­tatief hoog­staand spel. Het tempo ligt lekker hoog, scènes waarin veel gepraat wordt zijn uit elkaar gehaald en weer aaneen­gesmeed met donker­slagen, waarna de­zelfde perso­nages anders zijn gaan zitten op het speelvlak. Ook dat houdt de vaart er in.Het minimum aan mid­delen dat is ingezet -slechts vier stoelen en wat nood­zake­lijke attributen – hindert de spelers niet. Het zorgt juist voor veel effect. De projec­ties op de achter­wand zijn een schit­teren­de en heel prak­tische vondst.

‘Familie’ is aan PlusLeo wel besteed.

In de Cort en Bondig is cultuur een ondergeschoven kindje. Om daar verandering in brengen, volgt hier een verslag van de voorstelling Familie door toneelgezelschap PlusLeo, waarin collega Hans participeert.Familie is geschreven door Maria Goos en gaat over een gezin, waarvan de moeder lijdt aan K(anker). Voor de laatste keer gaat het gezin, (vader, moeder, zoon en dochter en hun partners) op vakantie naar de wintersport in Zwitserland.

Al snel blijkt het allemaal niet zo gezellig te zijn. Er is veel oud zeer tussen met name broer en zus, en moeder en zoon. Deze zoon, Nico genaamd, wordt gespeeld door Hans. Nico heeft een gesloten karakter, is accountant, materialistisch en conservatief. Hans speelde deze rol met verve. Zo had hij een strakke zijscheiding in zijn kapsel, was hij druk doende met het narekenen van de betaalde wisselkoersen en gedurende het laatste deel was hij wegens een ongeval gekleed in een degelijke pyjama. Hij vond bij zijn moeder geen liefde. Bibi, de zus, is juist sociaal en mensgericht en wil haar vader de kans geven schoon schip te maken.

Moeder heeft, net als veel andere vrouwen van haar generatie, een feministische periode gekend en vindt dat ze gedurende de opvoeding van haar kinderen geen ruimte had zich te ontwikkelen. Nico was niet het soort kind dat ze graag wilde.

De stemming wordt gedurende de vakantie slechter en slechter en de dialogen scherper en venijniger. Uiteindelijk volgt er een verrassende wending. De spelers zetten de personages knap neer, die misschien wel wat karikaturaal zijn. Het stuk bleef mij tot het eind boeien. Complimenten voor de spelers!

Van uw cultuurverslaggever, Nico Kerssens
Cort en Bondig 31 maart 2003